ตำนาน “ไอ้งั่งตาแดง”
ไอ้งั่งตาแดง
“งั่ง” คือเครื่องรางสายเสน่ห์ฤทธิ์เดชเหลือร้ายและที่มาของคำด่าว่า “ไอ้งั่ง”
“พระงั่ง” หรือ “ไอ้งั่ง” ตาแดง หรือทางอีสานและชาวลาวได้เรียกว่า “พระอีหง่าง” เป็นเครื่องรางของขลังชนิดหนึ่งของเขมรเชื่อว่าหากพกพาหรือบูชาไว้จะช่วยในเรื่องเมตตามหานิยม ค้าขายดี มีเสน่ห์ เพศตรงข้ามมารักมาหลง และอยู่ยงคงกระพันอีกด้วย และได้ถูกจัดให้เป็นเครื่องรางในกลุ่ม “พราย” ที่ถือกันว่าแรงที่สุดในบรรดามหาเสน่ห์สายล่าง
ลักษณะของ “พระงั่ง” หรือ “งั่ง” จะมีรูปร่างเป็นบุคคลในท่านั่งขัดสมาธิ มีฐานบัว คล้ายพระเครื่อง แต่ไม่ใช่ ลักษณะทางกายภาพค่อนข้างหยาบ ร่างกายท่อนบนเปลือยเปล่า ยอดเกศเอียงขวา หน้าตาดุดัน ปากเหมือนคนแสยะยิ้ม และมีตาสีแดง เป็นที่มาของชื่อเรียก “งั่งตาแดง”
ตำนานเกี่ยวกับ “พระงั่ง” หรือ “งั่ง” ระบุว่า “พระงั่ง” หรือ “ไอ้งั่ง” นั่นมีประวัติความเป็นมาหลายร้อยปีตั้งแต่สมัยอยุธยามาแล้ว ด้านการงานวิจัยของคณะอาจารย์จากคณะศิลปศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี พบว่า “งั่ง” อาจเป็นรูปแทนของพระศิวะเหมือน “ปลัดขิก” ที่สร้างในรูปแบบของศิวลึงค์ ส่วนงั่งเป็นรูปร่างของบุคคล
ทางด้านเรื่องเล่าว่าด้วยที่มาของ “งั่ง” ที่มีลักษณะคล้ายพระเครื่อง เพราะเป็นผู้ที่ต้องการจะบวชแต่ไม่ได้บวช ในอดีตมีชายผู้หนึ่งผิดหวังจากความรักมาตลอดจึงตัดสินใจที่จะบวช ปรากฏว่าระหว่างพิธีอุปสมบท มีผู้หญิงคนรักของเขาได้กลับมาขอคืนดี ผู้ชายผู้นั้นจึงตัดสินใจเปลี่ยนใจไม่บวช พลันเกิดเรื่องอัศจรรย์ขึ้นหลังจากนั้น เพราะเขากลายเป็นคนเจ้าเสน่ห์ มีสาวน้อยสาวใหญ่มาติดพันไม่ขาดสายโดยไม่ทราบสาเหตุ
ผู้ที่มีวิชาทางไสยศาสตร์จับเอาจุดนี้มาเป็นเคล็ดในการสร้างเครื่องรางสายเสน่ห์ รูปลักษณ์ของ “งั่ง” จึงออกมาก้ำกึ่งคล้ายพระอย่างมีนัยสำคัญ เพื่อที่จะสะท้อนภาพของผู้ที่กำลังจะบวชแต่ไม่ได้บวช อย่างไรก็ตาม เป็นไปได้ว่าเรื่องเล่าดังกล่าวที่เกิดขึ้นเพื่ออธิบายคำว่า “งั่ง” ที่เป็นคำด่าเพื่อสื่อถึงความ “โง่เขลา” โดยเชื่อมโยงพฤติกรรมของชายผู้นั้นว่าแทนที่จะบวชเรียนเพื่อใฝ่ทางธรรมกลับต้องมาลุ่มหลงในกามตัณหา
การพกหรือการถือครอง “ไอ้งั่ง” นั่นควรทำการเลี้ยงบูชา “งั่ง” ทำได้โดยนำติดตัวใส่ไว้ในกางเกงหรือบริเวณใกล้ของสงวน ว่ากันว่ายิ่งผู้เลี้ยงไม่อาบน้ำหรือทำตัวสกปรกยิ่งส่งเสริมความขลังและอิทธิฤทธิ์ของงั่ง เพราะงั่งชอบเกลือกกลั้วกับของต่ำ สามารถเลี้ยงด้วยอาหารคาวอาหารหวานทั่วไป หากปรารถนาโชคลาภบารมีให้เลี้ยงด้วยน้ำเปล่า ผลไม้ เหล้า หรือน้ำผึ้ง แต่หากต้องการคุณด้านเสน่ห์ให้เลี้ยงด้วยประจำเดือน โดยเลี้ยงใหญ่ปีละครั้งในวันที่ 15 เดือนเมษายน หรือ วันสงกรานต์ อาหารสำหรับเลี้ยงใหญ่ อาทิ เช่น ไก่ต้ม ไข่ต้ม ข้าว น้ำ และเหล้าขาว เป็นต้น